«ابتکار» طرح «کتابخانه‌ای به وسعت یک شهر» را بررسی کرد پای لَنگ کتابخانه مترو

فاطمه امین‌الرعایا
در کلان‌شهرهایی مثل تهران، ترافیک بخش جدانشدنی زندگی شهروندان است. راه‌های مختلفی برای حل این مشکل در نظر گرفته شده است، تاکسی‌ها، اتوبوس‌های تندرو و خطوط مختلف مترو بخشی از این راهکارها هستند. اما باز هم شهروندان مدت زیادی را برای رسیدن به مقصد در طول مسیر سپری می‌کنند. هر کس به روشی از این زمان مرده استفاده می‌کند، برخی با گوش دادن به موسیقی مورد علاقه راه را برای خود کوتاه می‌کنند، بعضی سرگرم شبکه‌های مجازی هستند و عده‌ای هم کتاب را برای تبدیل این زمان مرده به زمان مفید انتخاب کرده‌اند. اما برخی در انتخابی هوشمندانه، کتاب‌های الکترونیکی یا ای بوک‌ها را جایگزین کتاب‌های فیزیکی کرده‌اند تا وزن اضافه‌ای را هم روزانه به دنبال خود نکشند. در همین راستا شرکت مترو با همکاری فیدیبو، فروشگاه قانونی کتاب الکترونیک فارسی، طرحی به نام «کتابخانه‌ای به وسعت یک شهر» را راه‌اندازی کرده‌اند تا با دسترسی رایگان به برخی از کتاب‌های این فروشگاه، در جهت ارتقاء فرهنگ مطالعه گام برداشته باشند.
اگر هر روز مسافر مترو باشید، حتما به دنبال راهی برای فرار از همهمه و شلوغی و راحت‌تر طی کردن زمان هستید. بیشتر افراد در مترو هدفون در گوش، با موسیقی مورد علاقه‌شان در حالی که با نگاه به دستفروش‌ها و اجناس رنگارنگ‌شان غرق در خیالات خودشان هستند برخی سعی می کنند از این زمان بهتر استفاده کنند، شاید کتاب وسیله مناسبی برای این منظور باشد. کتاب‌های جیبی بهترین انتخاب برای مطالعه در مترو هستند چون کتاب‌های طولانی‌تر هم جاگیرند و هم سنگین. اما چاره چیست؟ در این صورت ای‌بوک‌ها جایگزین مناسبی برای کتاب‌های فیزیکی حجیم هستند.
چندین سال است که موضوع پایین بودن سرانه مطالعه مرتبا از سوی مسئولان مطرح می‌شود. راهکارهای مختلفی هم برای این مشکل در نظر گرفته شد، از فرهنگسازی و پخش برنامه‌های مختلف از صدا و سیما گرفته تا طرح‌های تخفیفی تابستانه و پاییزه و ... برای فروش کتاب. 17 بهمن ماه آیین رونمایی از طرح «کتابخانه‌ای به وسعت یک شهر»، با حضور محمدعلی نجفی، شهردار تهران، پورسید آقایی، معاون حمل و نقل شهرداری، مهدی فیروزان، مدیرعامل شهرکتاب و مجید قاسمی، مدیرعامل فیدیبو در ایستگاه متروی میدان ولیعصر برگزار شد. در این طرح با استفاده از اپلیکیشن فیدیبو به‌صورت لوکیشن‌بیس امکان دسترسی مسافران به بیش از هشت هزار کتاب الکترونیک و صوتی در حوزه‌های مختلف کتب عمومی اعم از شعر، رمان، داستان، کتاب علمی و مذهبی و... فراهم شده است. این کتاب‌ها به صورت رایگان در اختیار کسانی که نرم‌افزار فیدیبو را روی گوشی هوشمند خود نصب کرده‌اند، قرار می‌گیرد. کاربران تنها باید با ورود به ایستگاه مترو آن را فعال کرده و کد مخصوص را از دستگاه فیدیباکس دریافت کنند. کتاب مورد نظر مسافر تا یک ساعت برای خواندن در دسترس قرار می‌گیرد و پس از آن از دسترس خارج می‌شود. وقتی فرد مجدد وارد ایستگاه ‌شود این امکان را خواهد داشت که به ادامه مطالعه خود از آنجا که دیروز تمام شده بود، بپردازد.


تبلیغات نامناسب، اطلاع‌رسانی ضعیف
به گفته قاسمی این طرح فعلاً در سه ایستگاه مترو راه‌اندازی شده و فاز بعدی تکمیل آن در تمامی ایستگاه‌های مترو است. اما مسافران چقدر به این طرح توجه می‌کنند؟ در ایستگاه چهاراه ولیعصر دستگاه فیدیباکس، کنار سکوی قطار و روبه‌رو پله‌های برقی نسب شده است، به طوری که تمام کسانی که از پله‌ها پایین می‌آیند حتما این دستگاه را می‌بینند. بسیاری از مسافران با نگاهی گذرا با عجله از کنار این دستگاه عبور می‌کنند، اما آن‌هایی که سن پایین‌تری دارند و کمتر برای رسیدن به مقصد عجله دارند، لحظه‌ای مقابل این دستگاه می‌ایستند. کمی با آن کلنجار می‌روند و در بیشتر موارد بدون نتیجه با آمدن قطار بعدی به سمت درهای واگن‌ها می‌دوند. پایین دستگاه راهنمای مختصری برای نحوه استفاده از این دستگاه نصب شده‌است اما چندان به‌کار نمی‌آید. مریم و سارا تقریبا 18 ساله‌اند. روبه‌روی دستگاه فیدیباکس ایستاده‌اند و در تلاش‌اند تا از نحوه کار کردنش سر دربیاورند. اما هر چه تلاش می‌کنند به نتیجه نمی‌رسند. با توجه به اینکه راهنما پایین‌تر از دستگاه نصب شده، چندان به آن توجه نکرده‌اند. مریم می‌گوید: «نمی‌دانم این دستگاه به چه درد می‌خورد اما برایم جالب بود، اما نفهمیدم چه کار می‌کنم.» بعد از توضیح راجع به اینکه این دستگاه برای چیست و چرا اینجا نصب شده است، سارا می‌گوید: «من خیلی کتاب می‌خوانم اما تا امروز نه اسم این اپلیکیشن را شنیده بودم نه اسم این دستگاه را، چه برسد به اینکه طرز استفاده‌اش چیست. اگر بشود راحت‌تر با آن کار کرد، کتاب‌ خواندن با گوشی در طول راه آسان‌تر است».
سردرگمی کاربران قبلی
چند دقیقه بعد زهرا جلوی این دستگاه می‌ایستد. یک قطار از ایستگاه حرکت کرد اما او همچنان در تلاش است راهی برای استفاده از این دستگاه بیابد. در این بین چند پسر جوان هم با تعجب به دستگاه عجیب نگاهی می‌اندازند ولی با عجله به سمت قطار می‌دوند. از زهرا درباره این دستگاه می‌پرسم. می‌گوید: «می‌دانم که این دستگاه با طرحی که به گمانم اسمش کتابخانه مترو است مرتبط است. من از اپلیکیشن فیدیبو استفاده می‌کنم اما هرچه تلاش می‌کنم نمی‌توانم کد اختصاصی را پیدا کنم». او هم سوار قطار بعدی می‌شود و بدون آن‌که به نتیجه‌ای برسد سوار مترو می‌شود. روی راهنمای این دستگاه ذکر نشده که برای استفاده از این امکان باید آخرین نسخه نرم‌افزار مذکور روی گوشی هوشمندتان نصب باشد و همین موضوع باعث سردرگمی این کاربر قدیمی فیدیبو شده بود.
وقت ندارم بایستم!
سوسن میله بالای قطار را گرفته و در حالی که آهنگ گوش می‌کند، با گوشی هوشمندش سرگرم است. از او درباره فیدیباکس می‌پرسم. او حتی اسم فیدیبو را نشنیده است. او می‌گوید چندان علاقه‌ای هم به کتاب خواندن ندارد و ترجیح می‌دهد در مترو فقط موسیقی گوش بدهد. نرگس روی صندلی روبه‌رویی نشسته و در حال کتاب خواندن است، با شنیدن اسم کتاب سرش را بالا می‌آورد و در بحث مشارکت می‌کند. او می‌گوید: «من اسم این اپلیکیشن را زیاد شنیده بودم اما در کل خیلی اهل استفاده از پی‌دی‌اف یا ای‌بوک نیستم و در دست گرفتن کتاب را بیشتر دوست دارم. با این وجود وقتی تبلیغ این طرح را دیدم خیلی خوشحال شدم. چون بالاخره به جای اینکه فقط شعار بدهند و بگویند که کتاب بخوانید بالاخره یک حرکتی هم کرده‌اند. جالب اینجا بود که خیلی از جوا‌ن‌ها دور دستورالعملش جمع شده بودند که این اپلیکیشن را نصب کنند اما هیچ کدام از ما موفق به این کار نشدیم. بالاخره باید این را هم در نظر می‌گرفتند که مردم چند دقیقه می‌توانند برای نصب آن وقت بگذارند. چون قطارها سریع می‌آیند و همه دوست دارند سریع سوار شوند. شاید اگر بیشتر وقت می‌گذاشتم، می‌توانستم آن را نصب کنم اما طراح این پروژه باید مسئله زمانی را در نظر می‌گرفت».
اینترنت ضعیف، مشکلی بر مشکلات دیگر
این ایستگاه مملو از جمعیت است، همه منتظر رسیدن قطار هستند. مرد سی و چند ساله‌ای نظرم را جلب می‌کند. او ایستاده به دیوار تکیه داده و مشغول خواندن کتابی قطور است. از او درباره طرح «کتابخانه‌ای به وسعت یک شهر» می‌پرسم، می‌گوید: اسمش را نشیده‌ام اما در ایستگاه‌هایی که محل رفت و آمد من است، این طرح اجرا نمی‌شود. شاید اگر دستگاهش را می‌دیدم من هم از آن استفاده می‌کردم». فروغ روی صندلی نشسته و مشغول کار با گوشی همراهش است. قطار به ایستگاه می‌رسد، با هم سوار می‌شویم. از او می‌پرسم اسم این طرح را شنیده است؟ فروغ می‌گوید: «من از این طرح استفاده کردم. بعد از چند بار تلاش توانستم کد اختصاصی را از فیدیباکس بگیرم. یکی از ایرادات صفحه اول کتابخانه مترو در اپلیکیشن این است که دسته‌بندی‌ها خیلی کلی و مختصر هستند. مثلا من دسته‌بندی برای کتاب‌های داستانی و رمان ندیدم. اما از آن مهم‌تر موضوع اینترنت است. داخل تونل معمولا اینترنت دچار اختلال می‌شود و نمی‌شود کتاب را دانلود کرد. جدای اینکه در همه ایستگاه‌ها نمی‌شود از این طرح استفاده کرد.به نظرم این طرح هنوز خیلی اشکال دارد اما باز هم به عنوان اولین قدم بد نیست. اما ای کاش فکری به حال این ایراد‌ها بشود».
مدت زیادی از آغاز طرح «کتابخانه‌ای به وسعت یک شهر» نمی‌گذرد، گرچه این طرح اشکالات بسیاری دارد اما باز هم به عنوان یک گام در جهت فرهنگسازی و افزایش سرانه مطالعه قابل تقدیر است اما باید هرچه زودتر ایراداتش برطرف شود تا مردم از آن روی نگردانند و عطایش را به لقایش ببخشند.
سایر اخبار این روزنامه
ابوترابی‌فرد در اولین خطبه‌هایش در نماز جمعه تهران: سپردن مسئولیت به فردی که شایستگی ندارد، خیانت است «ابتکار» از تلاش مجلس برای کنترل بازار ارز گزارش می دهد وزیر اقتصاد در یک قدمی استیضاح پیکر جان‌باختگان سانچی تشییع شد محمدعلی وکیلی پاسخی به پرسش زیباکلام درباره احمدی نژاد! اقدامات غیرقانونی دفترخانه‌های ازدواج در ثبت شروط ضمن عقد و راه مقابله با آن بررسی شد «ابتکار» طرح «کتابخانه‌ای به وسعت یک شهر» را بررسی کرد پای لَنگ کتابخانه مترو «ابتکار» در گزارشی وضعیت چگونگی برگزاری همه پرسی در حوزه اقتصاد را بررسی کرد رفراندوم اقتصادی از نمای نزدیک مزایا و موانع بزرگترین طرح محیط زیستی خاورمیانه بررسی شد دور باطل طرح شبکه فاضلاب خطر تعلیق کشتی ایران موقتا رفع شد ۶ ماه محرومیت برای علیرضا کریمی رئیس‌جمهوری در نمازجمعه حیدرآباد هند: راهی جز وحدت، اتحاد و برادری میان مسلمانان وجود ندارد درخواست مداخله‌جویانه وزارت خارجه آمریکا برای آزادی محصورین رئیس‌جمهوری در نمازجمعه حیدرآباد هند: راهی جز وحدت، اتحاد و برادری میان مسلمانان وجود ندارد علی شمخانی: دروغ پراکنی اخیر کاخ سفید و تل آویو نشانه وحشت از قدرت ایران است